Ekologiýa abadançylygy

Esa­sy­ Ka­nu­ny­my­zyň­ 53-nji ­mad­dasyn­da­ «Her­ bir ­adam ­te­bi­ga­ty ­go­ra­maga, ­ daş­ky ­gur­şa­wa we­ te­bi­gy ­baý­lyk­la­ra aýaw­ly­ çe­me­leş­mä­ge ­borç­lu­dyr»­ diý­lip bel­le­nil­ýär. ­He­re­ket ­ed­ýän­ ka­nun­çy­lyk Türk­me­nis­ta­nyň ­daş­ky ­gur­şa­wy ­go­ra­mak bo­ýun­ça ­hal­ka­ra­ yla­la­şyk­la­ra ­we ­mak­satna­ma­la­ra ­go­şul­ma­gy­ny, ­şeý­le­ hem ­olar­da göz ­öňün­de ­tu­tu­lan­ düz­gün­na­ma­la­ry ber­jaý ­et­me­gi­ni ­ýe­ter­lik ­hu­kuk ­müm­kin­çili­gi ­bi­len ­üp­jün­ ed­ýär. ­Mu­nuň­ üçin ­ze­rur bo­lan­ hu­kuk,­ gu­ra­ma­çy­lyk, ­yk­dy­sa­dy­ we dur­muş ­şert­le­ri ­dö­re­di­len­dir.

Ýur­du­myz­da­ daş­ky­ gur­şa­wy­ gora­mak­ ul­ga­my­nyň­ ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy­ny­ ber­kit­mek­ we­ kä­milleş­dir­mek­ bo­ýun­ça­ yzy­gi­der­li­ iş­lerama­la­ aşy­ryl­ýar.­ Bu­ ba­bat­da­ Türk­me­nista­nyň­ To­kaý,­ Türk­me­nis­ta­nyň­ Sa­ni­ta­ri­ýa,­ Türk­me­nis­ta­nyň ­Ad­mi­nist­ra­tiw­ hu­kuk­ bozul­ma­la­ry ­ha­kynda ko­deks­le­ri,­«Eko­lo­gi­ýa au­di­ti­ ha­kyn­da»,­ «At­mos­fe­ra­ ho­wa­sy­ny go­ra­mak ­ha­kyn­da»,­«Te­bi­ga­ty ­go­ra­mak ­hakyn­da»,­«To­hum­çy­lyk ­ha­kyn­da»,­«Dä­ne­çi­lik ha­kyn­da»,­«Ug­le­wo­do­rod ­baý­lyk­la­ry­ ha­kynda­ky»,­ «Ösüm­lik­ we­ haý­wa­nat­ dün­ýä­si­ni go­ra­mak­lyk­ ha­kyn­da­ky»,­ «Me­de­ni­ ösümlik­le­riň­ ge­ne­ti­ki ­gor­la­ry­ny ­ýyg­na­mak,­go­rap sak­la­mak­ we ­re­je­li ­peý­da­lan­mak ­ha­kyn­da»,­ «Eko­lo­gi­ýa­ sel­jer­me­si­ ha­kyn­da»,­«Eko­lo­giýa­ howp­suz­ly­gy­ ha­kyn­da»,­ «Ösüm­lik­le­riň ka­ran­ti­ni ­ha­kyn­da»,­«Eko­lo­gi­ýa ­mag­lu­ma­ty ha­kyn­da»­ Türk­me­nis­ta­nyň­ Ka­nun­la­ry­ we beý­le­ki­ de­giş­li ­hu­kuk­na­ma­la­ry ­ka­bul ­edil­di.

Gah­ry­man­ Ar­ka­da­gy­my­zyň­ BMG­niň­ Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň ­mej­lis­le­rin­de ­we ­beý­le­ki ýo­ka­ry­ de­re­je­li­ hal­ka­ra­ mas­la­hat­la­r­da­ öňe sü­ren­ oňyn­ baş­lan­gyç­la­ry­ dün­ýä­ bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan­ giň­ gol­da­wa ­eýe­ bol­mak­ bi­len,­ bir­nä­çe ­hal­ka­ra ­res­mi­na­ma­la­ryň­ ka­bul ­edilme­gin­de­ bin­ýat­lyk ­esas ­bo­lup ­hyz­mat­ et­di.­ Ola­ryň­ ha­ta­ryn­da Ara­ly­ ha­las ­et­mek ­bo­ýun­ça BMG­-niň ­Ýö­ri­te­ mak­sat­na­ma­sy­ny ­iş­läp ­taýýar­la­mak,­ Ha­zar deň­zi­niň ­eko­lo­gi­ýa­ taý­dan aba­dan­çy­ly­gy­ny­ go­rap­ sak­la­mak,­ se­bi­tiň suw­ se­riş­de­le­ri­ni­ re­je­li­ peý­da­lan­mak­ boýun­ça ­Aş­ga­bat­da ­Se­bi­ta­ra ­mer­ke­zi­ aç­mak,­ Mer­ke­zi ­Azi­ýa­da­ hem­-de­ Ha­zar­ se­bi­tin­de ho­wa­nyň­ üýt­ge­me­gi­ bi­len­ bag­la­ny­şyk­ly Teh­no­lo­gi­ýa­lar ­bo­ýun­ça­ se­bit­ mer­ke­zi­ni döret­mek­ ba­ra­da­ky­ tek­lip­le­ri ­we­ dur­nuk­ly­ ösüş bo­ýun­ça­ «Rio+20»­ mas­la­ha­tyn­da,­ şeýle hem­ Ýa­po­ni­ýa­da­ ge­çi­ri­len ­BMG­-niň­ te­bi­gy bet­bagt­çy­lyk­la­ryň ­tö­wek­gel­çi­li­gi­ni ­azalt­mak bo­ýunça ­III­ Bü­tin­dün­ýä ­mas­la­ha­tyn­da­ we Ko­re­ýa­ Res­pub­li­ka­syn­da ­ge­çi­ri­len ­VII ­Bü­tindün­ýä suw­ fo­ru­myn­da­ be­ýan ­edi­len­ ne­ti­je­li baş­lan­gyç­la­ry­ dün­ýä­ bi­le­le­şi­gi­niň ­gol­da­wy­na eýe ­bolan­dy­gy­ny ­gör­kez­mek­ bo­lar.

Te­bi­gat­dan ­bi­le­lik­de­ jo­gap­kär­çi­lik­li­ peýda­lan­mak­ hä­zir­ki­ dö­wür­de­ ýurt­la­ryň­ we halk­la­ryň­ dur­nuk­ly­ ösü­şi­niň­ ýe­ke­täk­ ýolu­dyr. ­Gah­ry­man ­Ar­ka­da­gy­myz,­ Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man­ Ser­da­ry­myz­ dün­ýä­ bi­le­le­şi­gi­ni hut­ şu­ňa ­ça­gyr­ýar.­

Jen­net­ ARA­ZO­WA, Türkmenistanyň­ Baş prokuraturasynyň ­baş­ müdirliginiň hukuk ­üpjünçiligi ­bölüminiň uly ­prokurory,­ 1-nji­ derejeli­ ýurist.